Μήλο της έριδος για πολλές οικογενειακές εστίες αποτελούν οι αδελφικές συγκρούσεις και η διατάραξη της συλλογικής ηρεμίας που σε βάθος χρόνου μπορεί να αποδυναμώσει την επικοινωνία αλλά και την ποιότητα των σχέσεων μεταξύ των μελών.
Είναι πραγματικότητα ότι η καθημερινή ρουτίνα επιφορτίζει με άγχος, ανησυχία και πίεση το σύγχρονο άνθρωπο. Η ένταση, η γκρίνια και τα κλάματα, οι δυνατές φωνές και η φασαρία που προκαλούν οι αδελφικές διαμάχες, αναταράσσουν το ήδη κουρασμένο πνεύμα του γονιού, οδηγώντας τον να παρέμβει απότομα στον τσακωμό, μπαίνοντας συνήθως στο ρόλο είτε του «διαιτητή» είτε του «τιμωρητή».
Το κλίμα μπορεί να αποκαθίσταται προσωρινά αλλά η σύγκρουση δεν επιλύθηκε, παραμένει ενεργή απλά σε παύση μέχρι την επόμενη σύντομη αφορμή όπου για τους ίδιους λόγους, για τα ίδια μικροπράγματα τα αδέλφια πάλι θα τσακωθούν.
Αυτός ο αέναος φαύλος κύκλος κουράζει ιδιαίτερα τους γονείς προκαλώντας αισθήματα ματαίωσης, απογοήτευσης και εκνευρισμού.
Είναι ζωτικής σημασίας όμως η γονική ψυχραιμία στην διάρκεια των συγκρούσεων κι έπειτα στη διαχείρισή τους. Τη στιγμή της έντασης ηρεμήστε τα πνεύματα και καθησυχάστε τα παιδιά. Ύστερα εφόσον το επιτρέπει η ηλικία τους μιλήστε όλοι μαζί όπου με λογικές ερωτήσεις μπορείτε να βοηθήσετε τα παιδιά να διηγηθούν με ηρεμία μόνα τους το περιστατικό κι έπειτα να συμφωνήσουν στο τι έγινε.
Έχει νόημα να υπάρχουν ξεκάθαροι οικογενειακοί κανόνες σωστού-λάθους (π.χ. δε χτυπάμε ποτέ τον άλλον, δε λέμε ψέματα κλπ) που θα τηρούνται από γονείς και παιδιά και θα εφαρμόζονται σε κάθε μορφή αλληλεπίδρασης. Σε βάθος χρόνου το παιδί θα μάθει έτσι να ξεχωρίζει μόνο του πια το σωστό από το λάθος, ενισχύοντας τόσο την ωρίμανση της ψυχοσυναισθηματικής του ανάπτυξης όσο και τις κοινωνικές και προσωπικές του δεξιότητες.
Η γνώση των κανόνων χρειάζεται και ξεκάθαρες συνέπειες για την παράβασή τους. Οι γονείς καλούνται να θέσουν σαφή όρια σχετικά με το ποιες συμπεριφορές είναι επιτρεπτές και ποιες όχι αλλά και να μάθουν στα παιδιά εναλλακτικές διαχείρισης του θυμού μέχρι να καταφέρουν να διαχειρίζονται λογικά τις αδελφικές διαφωνίες χωρίς ένταση και συναισθηματικές εκρήξεις. Έτσι το παιδί γνωρίζει τα όριά του ενώ παράλληλα ενδυναμώνεται το αίσθημα υπευθυνότητας μέσα από τη γνώση των συνεπειών των πράξεων μας. Μιλώντας για συνέπειες, είναι μια καλή ευκαιρία να μάθουμε στα παιδιά την αξία της επανόρθωσης,, καθοδηγώντας για παράδειγμα να κάνουν κάτι όμορφο – μια ζωγραφιά ας πούμε- για το αδελφάκι τους.
Ο ανταγωνισμός και η προσπάθεια διεκδίκησης της γονικής προσοχής εκφράζονται συχνά στις αδελφικές σχέσεις και αποτελούν κοινό φαινόμενο. Η λογική διαχείριση του ανταγωνισμού, η αξιοποίησή του σε στοιχείο ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης του κάθε παιδιού ξεχωριστά και η μετουσίωσή του σε συναγωνισμό και αδελφική συνεργατικότητα εξαρτώνται από τη γονική στάση, η οποία χρειάζεται σταθερή παρουσία και συμπεριφορά πάντα πρότυπο μίμησης για τα παιδιά, ψύχραιμη και δίκαιη μεταχείριση, σαφή όρια και συνέπειες, ενεργή ποιοτική αλληλεπίδραση και επικοινωνία με το κάθε παιδί και τέλος την αίσθηση εμπιστοσύνης ότι τα αδέλφια θα ξεπεράσουν την σύγκρουση εμπλουτίζοντας τη σχέση τους με τις θετικές μορφές αλληλεπίδρασης που μαθαίνουν.
(Το άρθρο επιμελήθηκε η Κα Μάρκου Μαρία, ψυχολόγος & συνεργάτης του κέντρου ειδικών θεραπειών “Εργομιλώ”) — στην τοποθεσία ergomilw.
